در گیاهان، لقاح به فرآیندی گفته میشود که طی آن سلولهای جنسی نر و ماده با هم ترکیب میشوند تا تشکیل تخم یا دانه بدهند. این فرآیند معمولاً در گلها اتفاق میافتد. در اینجا مراحل اصلی لقاح در گیاهان را توضیح میدهیم:
1. **تولید گامتها**: در گلها، سلولهای جنسی نر که به آنها «پولن» (گرده گل) گفته میشود در آنتری (مکانی در پرچم گل) تولید میشوند. همچنین، سلولهای جنسی ماده که به آنها «تخمک» گفته میشود در تخمدان گل قرار دارند.
2. **انتقال پولن**: برای لقاح، پولن باید به قسمت انتهایی مادگی گل یعنی «نگهدارنده» برسد. این کار معمولاً توسط باد، آب یا حشرات انجام میشود. حشرات (مانند زنبورها) به جمعآوری پولن از گلها میپردازند و در حین جابهجایی به گلهای دیگر آن را منتقل میکنند.
3. **لقاح**: پس از اینکه پولن بر روی ناحیه مناسب مادگی قرار گرفت، پروسهای به نام «لوله گرده» آغاز میشود. لوله گرده از پولن به سمت تخمک رشد میکند و سلول جنسی نر را به تخمک میرساند.
4. **ترکیب گامتها**: وقتی سلول جنسی نر به تخمک میرسد، گامتهای نر و ماده با هم ترکیب میشوند و لقاح صورت میگیرد. این ترکیب منجر به تشکیل زایدهای به نام «زیگوت» میشود.
5. **توسعه تخم**: بعد از این مراحل، زیگوت به تدریج به یک دانه (تخم گیاه) تبدیل میشود. این دانه میتواند رشد کند و یک گیاه جدید را به وجود آورد.
به این ترتیب، لقاح در گیاهان یک فرآیند مهم است که به تولید نسل جدید در آنها کمک میکند.